हॅप्पीनेस मीटर 🙂🙁

राष्ट्राच्या यशात सर्वात महत्त्वाचा निकष म्हणजे सकल राष्ट्रीय उत्पन्न (GDP). याचे आकडे हल्ली सतत आपण टीव्ही व  इतर माध्यमातून बघत असतो आणि मग कोणता देश किती प्रगत ते ठरवतो. 

पण या मोजमापामध्ये अजून एक एकक आहे ते म्हणजे GDH- Gross domestic Happiness. 2021च्या रिपोर्ट मध्ये 149 देशांमध्ये भारताचा क्रमांक आहे 139, 2013 मध्ये तो होता 111. 

GDP च्या खूप गप्पा आपण ऐकत असतो पण happiness index बद्दल आपल्याला जास्त वाचायला किंवा ऐकायला का मिळत नसावं?

सकल राष्ट्रीय उत्पन्न, जीवनाअश्यक गोष्टींचा पुरवठा, आयुर्मान, निवड करण्याचे स्वातंत्र्य, औदार्य, भ्रष्टाचार या प्रमुख गोष्टीं Happines index साठी ग्राह्य धरल्या जातात. यामधील सकल राष्ट्रीय उत्पन्ना ची फक्त चर्चा होते ते पण अलीकडच्या काही वर्षांत.

सिंगापूर च सकल राष्ट्रीय उत्पन्न कोस्टारिका पेक्षा जास्त आहे पण gross domestic happiness मध्ये कोस्टरीका चा क्रमांक सिंगापूर च्या आधी येतो, म्हणजे कोस्टरीका चे नागरिक सिंगापूर मधल्या नागरिकांपेक्षा जास्त समाधानी आहेत? 

आज संपुर्ण जगात तंत्रज्ञानामध्ये खूप प्रगती चालू आहे. Airtificial intelligence, flying cars, robots, space travel, biotechnology आणि इतरही अनेक क्षेत्रात पण तरीही आताचे आत्महत्येचे प्रमाण हे 1985  सालापेक्षा जास्त आहे याबाबद्दल ही विचार गरजेचा.

युवाल हारारी ने त्यांचा पुस्तकात फार छान सांगितलंय याबद्दल 

सुखी होण्याच्या मर्यादेला दोन खांबाचा आधार आहे. एक मानसिक आणि दुसरा शारीरिक. मानसिक पातळीवर आनंद हा खऱ्या परिस्थितीपेक्षा अपेक्षांवर जास्त असतो. आपल्या अपेक्षा आणि आपला आनंद या दोन्ही गोष्टी आपल्या शरीरातील जीवरसायनशास्त्र ठरवतं; आपली अर्थिक, सामाजिक आणि राजकीय परिस्थिती नव्हे.

फोटो सौजन्य : गुगल